همدردي با مردم اميرالمؤ منين در دوران خلافت به خانه شخصي در بصره به نام ((علاء بن زياد حارثي )) وارد

همدردي با مردم

اميرالمؤ منين در دوران خلافت به خانه شخصي در بصره به نام ((علاء بن زياد حارثي )) وارد شد . پس از يك سلسله گفتگوها آن مرد از برادرش ((عصم بن زياد)) شكايت كرد كه زهدگرا شده است ، زن و زندگي را رها كرده و جامه درشت پوشيده و منحصرا به عبادت و رياضت پرداخته است .

اميرالمؤ منين دستور داد او را احضار كردند .

همين كه با آن قيافه زاهدانه ظاهر شد به تندي به او فرمود : ((يا عدي نفسه ! اي ستمگر بر خود ! اين چه كاري است كه مي كني ؟ چرا بر خود جفا مي كني ؟ آيا گمان كردي خداوند كه نعمتهاي پاكيزه دنيا را خلق كرده آنها را بر تو حرام است و اگر از آنها استفاده كني از تو ماءخذه خواهد كرد كه چرا نعمت حلال مرا خورده اي ؟ تو كوچكتر از آن هستي .

عصم كه اين عتابها را شنيد جواب بسيار روشني داشت . او خود علي (ع ) را كه جلو چشمش بود مي ديد كه دو تكه لباس بيشتر تنش نيست ، يكي را روي دوش انداخته و يكي را به كمرش بسته است . غذاي علي را هم مي دانست كه نان جو خشك است . تعجب كرد كه از علي چنين سخناني را مي شنود . تعجب كرد كه علي اوّل زاهد او را به واسطه زهدش ملامت مي كند . لهذا گفت : يا اميرالمؤ منين ! خودت هم كه همين طوري ! من به تو اقتدا كردم . لباس تو كه از من ژنده تر است ، غذاي تو از من بدتر است .

اميرالمؤ منين به او فرمود : اشتباه كردي ! آنچه تو در من مي بيني رهبانيّت و تحريم حلال خدا نيست . من رهبرم . من امامم ، من زعيم جامعه ام . رهبران و زعما تكليف جداگانه دارند . فرمود : انّ اللّه فرَضَ علي ائمه المسلمين ان يُقدِّروا انفُسهم بضعفَة الناس كيْ لا يتبيّغَ بالفقير فقرُهُ . (71) خداوند براي كسي كه مي خواهد مردم را رهبري كند وظيفه خاصي قرار داده است . تو از افراد عادي هستي . من بايد به تمام افرد ملّت خود و رعاياي خودم نگاه كنم و ببينم پايين ترين طبقات كدام است ؟ آنكه دستش از همه كوتاه تر است كدام است ؟ البته من هم مايلم كه سطح زندگي آنها بالا برود ؛ اما تا وقتي در مملكت من افرادي هستند كه توانايي ندارند و نمي توانند لباس بهتري از آنچه من اكنون به تن دارم بپوشند تا وقتي كه در مملكت من ژنده پوش و نان جو خور بالاضطرار هست من به حكم آنكه رهبرم و مي خواهم مردم را هدايت و رهبري كنم بايد با آنها همدل و همدرد باشم ، بايد خود را با فقيرترين مردم اجتماع تطبيق دهم . اگر غير از اين باشد آن فقير حق دارد به هيجان بيايد اعتراض كند و فريادش به آسمان بلند شود زيرا خيال مي كند دروغ مي گويم كه در فكر او هستم ولي حالا باور مي كند كه راست مي گويم . اصول رهبري ايجاب مي كند كه من اينجنين زندگي كنم .

اين مطلب كه رهبر در پست رهبري وظيفه خاص دارد ضمنا يك معما را حل مي كند . آن مساءله معما مانند اين است كه مي بينيم سيره ائمه اطهار(ع ) از نظر سخت گرفتن بر خود و از نظر به اصطلاح زاهدانه زندگي كردن في المثل متفاوت است ، امام جعفر صادق (ع ) يك جور لباس مي پوشند ، اميرالمؤ منين طور ديگر . اين خود يك معماست كه چرا رهبران اختلاف روش دارند ؟

حل معما به اين است كه بدانيم كه موقعيت اجتماعي شان متفاوت بود بعلاوه موقعيت زماني شان نيز فرق داشت . امام جعفر صادق فرمود : اگر امروز مي بينيد من لباس عالي مي پوشم و پيغمبر و علي نمي پوشيدند زمان آنها با زمان من فرق داشت ، سطح زندگي مردم امروز با مردم آن زمان هم فرق مي كند

. (72)